به گزارش شهرروشن از کرمانشاه، موضوع کودکان کار به ویژه کودکان زباله‌گرد کرمانشاهی در اوج‌گیری دوباره کرونا یکی از نگرانی‌هایی است، که این روزها وجود دارد زیرا که این کودکان پسماند‌ها را از محلات سطح شهر با وضعیت عجیبی به محلات حاشیه‌نشین می‌‌برند و عمدتاً کسانی که در این مکان‌ها کار تفکیک زباله را انجام می‌دهند از افراد کم درآمد جامعه کرمانشاه هستند؛ در حقیقت این افراد در کلونی‌های غیربهداشتی با وضعیتی اسفناک در همان جا هم زندگی و کار می‌کنند.

حال با این اوصافی که گفته شد باید گفت که فقر موضوع اصلی داستان کار کودکان و زباله‌گردی در کرمانشاه است، بنابراین نمی‌توانیم زمانی که برای حل این آسیب اجتماعی برنامه‌ریزی می‌کنیم، فقر و مشکلات اقتصادی را نادیده بگیریم و این معضل اجتماعی را به عوامل دیگر نسبت دهیم.

بایستی این نکته را در نظر گرفت که چند عامل وجود دارد که برای رفع مشکل زباله‌گردی کودکان در کرمانشاه، دامن می‌زند، یکی از این عوامل، این است که کودکان به ویژه کودکان کار در قوانین کشور ما بسیار مظلوم هستند و خودشان هم شرایط تلاش برای گرفتن حق و حقوقشان را ندارند.

عاملی دیگری که باید در این زمینه به آن اشاره کرد، داستان مهاجرت به دلیل فقر است که بر تلخیهای کار کودک اضافه می‌کند در زمینه مهاجرت به کرمانشاه باید گفت که آنها را خانواده‌های روستایی و حتی  شهرستانی های اطراف کرمانشاه تشکیل می‌دهند که به دلایل مختلف از جمله نبود شغل، تعطیل شدن کارخانه ها، خشکسالی و مسائلی از این قبیل به کرمانشاه مهاجرت می‌کنند و سبب بروز پدیده حاشیه‌نشینی می‌شوند، تا جایی که در محلات حاشیه‌نشین و شهرکهای اقماری کرمانشاه وجود دارد.

این گروه مهاجر چون تخصص لازم را ندارند بنابراین دچار معضل بیکاری شده  و خانواده های آن‌ها درگیر مشکلاتی مانند مصرف مواد و طلاق می شوند، در چنین شرایطی کودکان مجبور می‌شوند در بسیاری از مواقع بار خانواده را به دوش میکشند. زمانی که پدر شاغل نیست و یا در مشاغل روزمزد فعال بوده و درآمد مشخصی ندارد با این وضعیت نا به سامان اقتصادی بچه ها مجبور به کار هستند.

بنابراین با تکیه بر  عوامل مطرح شده یعنی ضعف سیستم حمایتی کرمانشاه در حوزه کودک و مساله مهاجرت، اگر واقعا قرار باشد معضل کار کودک در کرمانشاه حل شوند، باید علاوه بر نهادهای خیریه و حتی بهزیستی، گروه‌های دیگر هم درگیر ماجرا باشند، شهرداری در مقاطع مختلف اقداماتی برای حل این موضوع انجام داده است، اما اگر واقعا می‌خواهیم که طرح‌ها و بخشنامه‌ها به سرانجام برسد باید ادامه داشته باشد و ادامه پیدا کردن آن هم نیازمند حضور همه نهادهای ذیربط مانند آموزش و پرورش، استانداری ، بهزیستی و… در کنارهم است تا این معضل حل شود بنابراین هر اقدام دیگری فقط به صورت مقطعی اوضاع را بهبود می‌بخشد.

از طرف دیگر اگر قرار بر حل معضل زباله‌گردی و یا در مفهوم عام کار کودک باشد، باید از خانواده‌های این کودکان حمایت به عمل آید تا امکان تحصیل برای کودکان این خانواده‌ها فراهم شود، چراکه این کودکان در خانواده‌هایی هستند که توان حمایت از کودک خود را ندارد از همین رو در نهایت بازهم به این موضوع می‌رسیم که فقر عامل مهم بروز کار کودک و زباله‌گردی است.

همچنین همه‌گیری کرونا نیز شرایط زندگی آنها را دشوارتر کرده است، چرا که زباله‌گردی و پسماندهای غیرمجاز هم‌اکنون دو خطر و معضل جدی دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه درباره‌ی شیوع کرونا هستند.

مشکل اصلی این است، که هم‌اکنون تقریبا در اکثر منازل، مبتلایان کرونایی داریم و این افراد زباله‌های عفونی را تولید می‌کنند که به خانواده‌ها توصیه‌هایی اکید از سوی کارشناسان علوم پزشکی شده است که زباله‌های آنها را در اتاق ایزوله جمع‌آوری کرده و در دو پلاستیک ضخیم گذاشته و سپس در سطل‌های زباله قرار دهند اما شاهد زباله‌گردی هایی از داخل زباله‌ها توسط کودکان زباله‌گرد هستیم، که انتظار می‌رود شهرداری نیز در این زمینه ورود کرده و با متخلفانی که با جان خود و یا دیگران بازی می‌کنند، برخورد داشته باشند.

با توجه به این‌که تمامی زباله‌ها در استان آلودگی دارند و باید حتما به صورت مخصوص جمع‌آوری و بازیافت شوند، باید به این نکته توجه شود که زباله‌گردی‌های شبانه در شهر کرمانشاه یکی دیگر از معضلات دانشگاه علوم پزشکی از بابت شیوع و انتقال کرونا است، لذا بایستی شهرداری کرمانشاه با استفاده از عوامل اجرایی در سطح شهر موضوع جمع‌آوری زباله‌گردها را پیگیری کند که متاسفانه این کار تا به حال صورت نگرفته و می‌طلبد در شرایط کنونی نظارتی بر این امر صورت گیرد.

متاسفانه خیلی اوقات زباله گردها چه کودک چه بزرگسال دارای کووید ۱۹ و بی علامت هستند بنابراین «زباله‌گردی» و «پسماندهای غیرمجاز» هم اکنون دو خطر و معضل جدی دانشگاه علوم پزشکی درباره‌ی شیوع کرونا محسوب می‌شود.

حال باید پرسید، که چرا شهرداری در موضوع زباله گردی کودکان برخورد قاطعی نمی‌کند و آیا شورا ورودی به موضوع خواهد داشت یا خیر؟ بی‌تردید باید این مبحث و وضعیت موجود را ساماندهی کنیم و برای آن قانون پیش‌بینی کنیم.

نهایتاً موضوع زباله مربوط به شهرداری کرمانشاه است و ارگان دیگری مسئول این موضوع نیست؛ لذا باید شهرداری کرمانشاه را ملزم کنیم اقداماتی را مرتبط با این حوزه در دستور کار قرار دهد.

شهرداری باید تمام فرایندهایی خود را بروز رسانی کند، با تحقق این مهم دخالت عوامل انسانی در این روش‌ها به حداقل خواهد رسید و علاوه بر آن لازم است که به سمت مکانیزه‌تر کردن بحث پسماند حرکت کند.

سخن نهایی اینکه، وضعیت کودکان کار زباله‌گرد در کرمانشاه بسیار اسفناک است و نباید از یاد برد که داستان کودکان کار و خصوصا کودکان زباله گرد کرمانشاهی، قصه‌ای پیچیده است و اینکه نهادهای مدنی چند ساعت از این کودکان حمایت اجتماعی کنند و اندکی اوضاع را بهبود دهند.

اصلا درمان حل این معضل نیست ما برای حل ریشه‌ای و اصولی این ماجرا در وهله نخست نیازمند یک بانک اطلاعاتی کامل درباره کودکان زباله گرد کرمانشاهی هستیم تا به طور واضح مشخص شود تعداد این کودکان چند نفر است و چه شرایطی دارند و بعد از آن سیستم زباله این شهر باید تغییر کند تا زباله و پسماند خشک که از آن با عنوان طلای کثیف یاد می‌شود، به این شکل در دسترس نباشد.

سپس از آن باید به این موضوع پرداخته شود که سیستم مهاجر پذیری در کرمانشاه تغییر کند و اشتغال والدین حل شود بنابراین این معضل خیلی پیچیده و چند وجهی است و نیاز دارد که نهادهای دولتی و فعالین اجتماعی در کنار هم بنشینند و کلام آخر اینکه امیدوارم مسئولین دولت وقت و نمایندگان مجلس قوانین حمایتی قوی را درخصوص سلامت مَردم و به ویژه کودکان اجرایی کنند و در سطح شهر کرمانشاه هم از طریق نهادهای ذی ربط و بالاخص شهرداری کرمانشاه فرایند سالم سازی جامعه برای زباله گردانی چه بزرگسال چه کودک که از لحاظ معیشت مجبور به کار  در سطح شهر کرمانشاه هستند را فراهم کنند.

یادداشت: محمد حقیقی راد

انتهای پیام/ت/م